Kars Kalesi'nin eteklerinde bulunan Beylerbeyi Sarayı, köklü tarihiyle şehrin en çok ziyaret edilen noktalarından biri. 1579 yılına Lala Mustafa Paşa tarafından inşa edilen sarayın yapımında kesme taş ve moloz taş kullanıldığı görülmekte. Ön cephesinde yuvarlak kemerli bir giriş kapısına sahip. Pencerelerin de yapısı yuvarlak kemerli.
Uzun yıllardır kaderine terk edilen bu saray da kurtarılacak ve önümüzdeki yıllarda butik otel olarak yerli ve yabancı turistlere hizmet verecek. Beylerbeyi Sarayı günümüzde oldukça harap bir durumda olup, 1828 yılında Osmanlı Rus Savaşı sırasında yıkılmış haliyle günümüze kadar gelebilmiş. Buna rağmen turistler tarafından sürekli ziyaret edilmeye devam ediyor.
Baylerbeyi Sarayı’ndaki çalışmalar hakkında bilgi veren Vali Rahmi Doğan, “Beylerbeyi Sarayı, kuruldan geçtikten sonra hemen restorasyonunu yapacağız ve butik otele çevireceğiz. Beylerbeyi Sarayı, restorasyon çalışmaları bittikten sonra Kars'ın en güzel butik otel olacak. Yerli ve yabancı turistler kalenin eteklerinde Kars manzarasıyla birlikte bu güzelliği izlemiş olacaklar. Şimdi ayakta ama gördüğünüz gibi ikiye bölünmek üzere. Yani neredeyse yıkılacak. Bir an önce müdahale etmemiz lazı” dedi.
Vali Doğan, Osmanlı Mahallesi Projesi çalışmalarıyla ilgili de şöyle konuştu:
“Yıkımın ardından şu anda alanı da tekrardan temizliyoruz. Trafo da taşınacak, ihalesi yapıldı, İstikam çay bahçesinin orada bir yere yapılacak. Şantiyenin yeri de yıkılacak ve dolayısıyla burada sadece cami ve Buzhane dediğimiz yer kalacak. Onun dışında gerekli düzenlemeler yapıldıktan, Beylerbeyi Sarayı da Butik Otel olduktan sonra yanına da yeni bir bina yapılacak. B öylelikle kale tüm güzelliğini sunmuş olacak ve Evliye Camii’nden bakıldığında kale tamamen görünmüş olacak. Asıl burada önemli olan Beylerbeyi Sarayı. Şu anda gördüğünüz gibi toprakla dolmuş vaziyette. Ben orada bir kazı yaptırdım, çünkü projeyi hazırlayan arkadaşlar zemini görmek istediler. Ona göre proje geliştirdiler ve orada bir kazı yaptık. Şimdi ihaleyi alacak olan firma gelip bir an önce sarayı kurtarması lazım çünkü saray müdahale edilmediği taktirde göçüp gidebilir.” diye konuştu.
Bu projenin tamamlanmasıyla Kaleiçi Mahallesi'ndeki diğer bölümlerinde zamanla düzenleyeceğini umut ettiklerini kaydeden Vali Doğan, böylelikle Beylerbeyi Sarayı’nın da sol tarafının biraz daha açılmış olacağını söyledi.
Evliye Camii’nin yanındaki tuvaletin de yıkılarak yerine yepyeni bir tuvalet yapılacağını da vurgulayan Vali Doğan, Harakani Türbesi yanındaki ahşaptan yapılmış olan kulübelerin de kaldırılacağını böylelikle mekanın güzel bir maken haline geleceğini aktardı.
KALEİÇİ MAHALLESİ İSMİNDE BİR DEĞİŞİKLİK YAPILMAYACAK
Vali Doğan, Osmanlı Mahallesi’ndeki projedeki amacın; kentin en eski yerleşim yeri olan Kaleiçi Mahallesi ismini değiştirmek değil, kale eteklerindeki Osmanlı Evleri’ni de tamamlayacak olan mimaride kalenin dokusuna uygun yeni evlerin yapılması, Osmanlı Çarşısı ve yürüyüş yollarıyla da birbirini tamamlaması olduğunu ifade etti.
YIKACAĞIZ Kİ YENİSİNİ YAPALIM
Vali Doğan, yıkım çalışmalarının hem hızlı hem de sorunsuz şekilde sürdüğünü bunun da önemli olduğunu anlatan Vali Doğan, “Yıkacağız ki yenisini yapalım. Osmanlı Mahallesi’nde kamulaştırma işlemlerini tamamlamıştık. Geçen ay içerisinde 15 milyon TL para ödedik. Hak sahipleri de herhangi bir itiraz göstermeden memnun bir şekilde ayrılıp çıktılar. Bize dediler ki burasını iki aya yıkamazsınız. Biz bir hafta içerisinde burasının yıkımını yaptık. Yıkımı ile Özel İdaresi olarak tamamen biz yaptık. Alan tamamen boşaldı. Beylerbeyi Sarayı etrafındaki gecekonduları da kamulaştırdık. Beylerbeyi Sarayı yapılacak, Osmanlı Çarşısı kurulacak. Yeşil alana çok ağırlık vereceğiz zaten burası eksinden de çokça yelişmiş. O güzelliği de yansıtacağız. Diğer çalışmalarla birlikte tarihi dokuyu da tamamen ortaya çıkarmış olacağız. Şehirdeki dokuyla Kaleiçi birleştirmiş olacak. Osmanlı Mahallesi Projesi kapsamında ki çalışmalarımız hızla devam edecek. Artık burasını bu şekilde bırakmak mümkün değil. Daha sonra bu bölgenin ışıklandırması da yapılacak.”
SAYIN BAKANIMIZ BİZE GÜÇ VERİYOR
Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan’ın kendilerine güç verdiğini ve böylelikle projeleri daha da hızlandırdıklarını belirten Vali Doğan, “Biz bunları sayın bakanımızın desteğiyle yapıyoruz. Sayın bakanımızın Kars’tan olmasıyla cesur ve cesaretli hareket ediyoruz. Sayın bakanımız sağ olsunlar her konuda bizi destekliyoruz. Biz hatta bazı işlere ‘nasıl olsa sayın bakanımızı ödeneğini bulup parasını gönderir’ diye parası olmayan işlere bile cesaretle giriyoruz. Bakanımızın olması bizi cesaretlendiriyor. Biz sayın bakanımıza şükranlarımızı sunuyoruz. Kars sayın bakanımız sayesinde ciddi yatırımlar alıyor. Bizde valilik olarak onun önderliğinde bu işleri yapmaya çalışıyoruz. İnşallah Kars'a ve Karslıya güzel hizmet etmiş oluruz” ifadesini kullandı.
KAMULUŞTIRMA KOLAY OLDU
Kamulaştırma esnasında bir sıkıntı yaşamadıklarını da aktaran Vali Doğan şöyle konuştu:
“Asıl bu hale gelmesi zordu. Biliyorsunuz her yerde kamulaştırma yapılıyor ve bu kamulaştırmalarda ciddi sorunlar çıkıyor. Kendini yakan insanlar, evden çıkmayan insanlar gördük. Biz burada 130 tane evi kamulaştırma yaptık ve hiç kimseyle sorun yaşamadık. Herkes bizim dediğimiz süre içerisinde evlerini boşalttılar ve gittiler biz de çok hızlı bir şekilde 10 günlük süre içerisinde burasını bu hale getirdik. Ben ilk sorduğunda iki ayda bu hale getirirsiniz demişlerdi, iki ayda ancak yıkarsınz demişlerdi ama ben 10 günde yıktım ve burası tertemiz oldu. Gördüğünüz gibi aksatmadan da çalışmayı sürdürüyoruz. Bir taraftan da çevre düzenlemesi çalışmalarını yapıyoruz. Kars böylelikle hareketlendi. Kars şantiyeye dönecek demiştik o da oldu. Sayın bakanımızın da yapmış olduğu yatırımlarla Kars gerçekten şantiye olacak. Çok güzel çalışmalar yapılıyor her tarafta. Gördüğünüz gibi iş makinaları çalışıyor. Hiç kimsenin şu anda bizden alacağı yoktur. Sadece bazı yerlere itirazlarımız olacak bilirkişilerin fazla belirlediğini düşündüğümüz yerlerle ilgili mahkemeye dava açacağız. Onun dışında hiç kimsenin şu anda bizden alacağı yoktur.”
TAYİN KARŞILIĞINDA EVLERİ BOŞALTILDI
Kamulaştırma yapılan bölgede iki kişinin evlerini boşaltmak istemediklerini ve onları da ilginç bir yöntemle ikna ettiklerini ifade eden Vali Doğan, “Burada enteresan bir olay da yaşandı. Hamamların civarındaki bir hanede iki vatandaş çıkmıyordu. Evlerini terk etmek istemediler. En son oturduk ve konuştuk, pazarlık yaptık. ‘Tayinimizi Yalova'ya yaptırırsanız gideriz’ dediler. Birini Milli Eğitimde biri de sağlık Müdürlüğü'nde çalışıyordu. İkisinin de tayinini bir gün içinde yaptırdık ve evlerini boşaltıp gittiler, Yalova'ya yerleştiler. O sorunu da çözmüş olduk. Şu anda hiçbir sorunumuz yoktur. Sadece kuruldan kararlar geçtikten sonra hemen ihalelerini yapacağız. Projelerimiz hazır, ihalelerini yaptıktan sonra çalışmaya başlayacağız. Bu sene içerisinde Osmanlı Mahallesi’ndeki konutların kaba inşaattı bitmiş olacak.” dedi.
YIKILMAYA YÜZ TUTMUŞ OSMANLI EVLERİ NE OLACAK?
Vali Doğan son olarak Kars Kalesi eteklerinde bulunan yıkılmaya yüz tutmuş Osmanlı Evleri’yle ilgili bir çalışma yapılıp yapılmayacağı konusunda şunları söyledi:
“Bu bölgedeki çevre düzenlemesinin de ihalesini yapıyoruz, kuruldan geçti. Kümbet Camii’nden (12 Havariler Kilisesi) bu tarafa doğru olan kısım da düzenlenecek. Kars Kalesi eteklerindeki Osmanlı Evleri de yıkılmaya yüz tutmuş biliyorsunuz. Biz bununla ilgili belediye ile görüştük. Belediye onlar üzerinde ipotek olduğu söyledi. İpotek yoksa ve belediye bile devrederse onların da restorasyonunu yaparız. Tabi bu proje tamamlandıktan sonrada ona bakabiliriz. Ama şu anda orası belediyenin mülkünde olduğu için bir şey söyleyemiyorum.”
OSMANLI MAHALLESİ HAKKINDA
Anadolu’nun manevi Fatihi Şehit Ebu-l Hasan Harakani Hazretlerinin etrafına kurulacak olan Osmanlı Mahallesi bölgeye çok sayıda yerli ve yabancı turist çekecek.
Kars Valiliği öncülüğünde Kültür Turizm ve Altyapı Hizmet Götürme Birliği Başkanlığı (KARTAB) koordinesinde ‘Tarihi Dokunun Korunması Projesi’ de böylelikle hayata geçirilmiş olacak. 1. Etapta; Evliya Camii ve Kümbet Camii, çevre düzenlemesi, aydınlatma projesi ve çalışmalarda bölgede ekonomik ve sosyal alanların hayata geçirilecek.
Kars’taki tarihi ve kültürel değerlerin koruması, kentte Selçuklu’dan Osmanlı’ya ve Rus mimarisine kadar birçok önemli eser var. Tam da bu bölgelerde Osmanlı eserlerinin daha çok ön plana çıktığını görmek mümkün. Bu anlamda buradaki eserlerin en iyi şekilde nasıl koruyacağı noktasında çalışmalar sürüyor. Özellikle Harakani, Evliya Camii, Ulu Cami ile ilgili çalışmaların da devam ettiği proje kapsamında bölgenin düzenlenmesiyle atılan adımlar bir bir meyvesini veriyor.
Kars; tarihiyle, kültürüyle Türkiye’nin önemli kentlerinden birisidir. Önemli tarihi eserlere sahip olan kentte maalesef bu tür eserler kaybolmaya başlamıştı. Tarihi kimliğiyle Kars’ın kurtarılması ve turizme kazandırılması ile ilgili başlanılan projeler bir bir sürdürülüyor. Özellikle Kars Kalesi’nin aydınlatılması, Evliya Camii, Ulu Camii, Harakani Hazretleri Türbesi bölgesinin düzenlenmesi, Osmanlı Mahallesi’nin yapılması ve Osmanlı eserleri olan eserlerin restorasyonuyla ilgili çalışmalar gözle görülür biçimde ilerliyor.
YIKIM ÇALIŞMALARINI BAKAN AHMET ARSLAN BAŞLATMIŞTI
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan da 30 Mart 2017’de yıkım çalışmalarına katılmış ve bizzat izlemişti. Böylelikle projenin ilk adımı da bu tarihte atılmış oldu.– KAFKAS HABER AJANSI