Sezai Yazıcı Ani Kitaplarını Tanıttı

Kars Olay-Ortaçağın önemli ticaret merkezi ve Bagratlı Krallığının başkenti Ani’de, Urartu, İskit, Pers, Makedon, Selevkos, Artaksias, Arşaguni, Sasani, Ermeni, Roma, Bizans, Selçuklu, Kürt, Asuri, Gürcü, İlhanlı ve Timurlular olmak üzere pek çok medeniyet yaşadı. 1001 kiliseli şehir olarak ünlenen Ani aynı zamanda Gotik mimari üslubunun öncüsü olarak biliniyor.
Serhat Kalkınma Ajansı’nın (SERKA) destekleriyle yayınlanan, “Ani Kaynakça”,  “Ani Sırları”, “Seyyahların Gözünden Ani”, “Ani” Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan kitaplar yaklaşık 1200 sayfadan oluşuyor.
Araştırmacı-yazar Sezai Yazıcı, düzenlediği basın toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye’de Ani üzerine yapılan çalışmaların son derece sınırlı olduğunu belirterek, yayınlanan bu kitapların önemli bir boşluğu doldurulacağını söyledi.
Toplantıda 10 yılda hazırladığı kitaplarını tanıtan Yazıcı, kitaplar hakkında bilgi vererek şunları kaydetti:
“ ‘Ani Kaynakça’ başlıklı kitabın birinci bölümü Ani üzerine yayımlanmış Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca, Macarca, Ermenice, Rusça ve Arapça 2029 kaynak künyesi var. Kitabın ikinci bölümünü 225 madde başlığı altında, Ani’deki dönem, zaman ya da olaylara satırbaşlarıyla çok kapsamlı bir zaman dizin yer alıyor. ‘Ani Sırları’ başlıklı kitabın birinci bölümünde yeterince bilinmeyen mağaralar, tüneller, yeraltı geçitleri, güvercinlikler, türbeler gibi yer altı yapılarıyla, bölgenin tarihi coğrafyası ve jeolojisi ele alınıyor. İkinci bölümünde İslami, Süryani, Ermeni ve Bizans kaynakları üzerinden Ani’nin 1064 yılında Sultan Alpaslan tarafından fethinin sırları üzerinde duruluyor.  Üçüncü bölümde şimdiye kadar kesin olarak bilinmeyen Ani’deki köprünün karşılaştırmalı olarak yıkılış öyküsü anlatılıyor. Son bölümde günümüzdeki bazı bölgelere göre halen çok ileride olan Ani’nin 1000 yıl önceki su şebekesinin esrarının şifreleri çözülmeye çalışılıyor. ‘Seyyahların Gözünden Ani’ kitabında ise kimilerinin adları ilk kez duyulan 42 seyyahın gözünden Ani anlatılıyor. Bu kitapta şu ana kadar Kars tarihinin bilinmeyen kimi olaylarına seyyahların tanıklığında yer verildi. Ebul Manuçehr camideki Ebu Said Bahadır Han’ın fermanının Khanikof’tan önce ilk kez Eugene Bore adlı seyyahın okuduğu da anlatılıyor. ‘Ani Sırları’ kitabının arka kapağında Ani üzerine çalışmalar yapmış İtalyan Profesör Roberto Bixio’nun şu etkili ifadeleri dikkat çekiyor, “Bugün yaptığı çalışmalarla Sezai Yazıcı, sadece Kars’a ve Türkiye’ye değil, tüm insanlara bu büyük katkı ile tüm insanlığın kültürel mirasını zenginleştirme olanağı vermiştir’ ifadelerine yer verildi.”
Yazıcı, kitapların kapsamlı bir şekilde hazırlandığını anlatarak, “Ani Kaynakça adlı kitabın birinci bölümünde 2029 kaynak konularına göre tasnif ettik. Arkasına da işlevsel bir biçimde, bu kitabın verimli bir biçimde kullanılmasını sağlamak için bir dizin koyduk. Bu dizinle ilgili çok çalıştık. İkinci bölümünde bir zaman dizimi koyduk. Aniye gittiğinizde bir tabela karşılar en çok Ani bu tabelalar yüzünden konuya hakim olan insanlar tarafından eleştirilir. Orada görülmesi gereken tarihler isimler yeteri kadar yer almadığı için eleştirilir. Burada yaklaşık 225 maddeden oluşan bir zaman dizini koydum. Ermenilerin Aniyle ilgili kapsamlı çalışmaları var onlar da dahil dünyada böyle çalışmaların yapıldığını sanmıyorum. Tartışmak istenirse bu dönemlerin tümüne dipnot bıraktım. Ayrıca Ani adı Urartu diliğinde “Akhurian” diye söylene söylene geldi.” ifadesini kullandı.– KAFKAS HABER AJANSI