Sıtma, sarıhumma, Dengue-Humması (DENV), zika, Batı Nil virüsü gibi birçok hastalığın taşıyıcısı olan sivrisinek ve karasineklerin koronavirüs taşıyıp taşımayacağı merak ediliyor.
Kars Olay-Doç. Dr. Gülbüz Sezgin, koronavirüs bulaştırıcılığıyla ilgili bir tespitin olmadığını belirterek sivrisineğin pek çok başka ciddi hastalığı bulaştırdığına dikkat çekti.
Her yıl yaz aylarının kabusu olan sivrisinek ve karasineklerin verdiği rahatsızlığa bu yaz ‘koronavirüs bulaştırır mı?’ endişesi eklendi. Bugüne kadar sıtma, sarıhumma, Dengue-Humması (DENV), zika, Batı Nil virüsü gibi birçok hastalığın taşıyıcısı olan sivrisinekle evlerde çokça görülen karasineklerin koronavirüs taşıyıp taşımayacağı merak ediliyor. Uluslararası ve ulusal sağlık kuruluşları da salgın başladıktan sonra zaman zaman yaptıkları açıklamalarda bugüne kadar sivrisinek ve karasinekten Covid 19 virüs bulaştığı yönünde bir vaka ve tespit olmadığını belirtiyor.
"BULAŞTIRMASI KABUL EDİLMİYOR"
Covid-19’un öncelikle havayoluyla, enfekte kişinin öksürük, burun akıntısı, hapşırması sonucu damlacık yoluyla sosyal mesafeyi (kişiler arası 1,8 metre uzaklık) korumayan kişilere bulaşabildiğini vurgulayan Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Genel Dahiliye Bilim Dalı Öğretim üyesi Doç. Dr. Gülbüz Sezgin, “Virüsün bulunduğu bir yüzeye temas sonucu yüz, burun, göz (gözyaşı kanalı) kanalından bulaşabilir. Sivrisineklerden bulaşmanın gerçekleşmesi için ise virüsün sivrisineğin salyasında veya bağırsağında çoğalması, öncelikle de sivrisineğin enfekte olması gerekir. Dünya Sağlık Örgütü de Amerikan Sivrisinek Kontrol Birliği, Hastalık Kontrol Merkezi de sivrisineğin Covid-19’a vektör olamayacağını kabul ediyor. Bunun sebebi sivrisineğin bulaş olması için önce kendisinin enfekte olması gerektiğidir. Ancak bu olmadığı için bulaştırması kabul edilmiyor” dedi.
"SİVRİSİNEKTEN BULAŞAN BU VİRÜSE DİKKAT"
Koronavirüs bulaştırıcılığıyla ilgili bir tespitin olmamasına rağmen, sivrisineğin pek çok başka ciddi hastalığı bulaştırdığına dikkat çeken Doç. Sezgin, Dengue- Humması’nın (DENV)son on yılda dünya çapında hızla yayılan ve sivrisinek yoluyla bulaşan en önemli virüs hastalıklarından birisi olarak kabul edildiğini hatırlattı. Sezgin, “Dengue ateşi virüsünün 4 ayrı serrotipi var yani 4 kez aynı hastalığa yakalanma riski bulunuyor. Latin Amerika ve Asya ülkelerinde bu hastalığın ölümcül olabilen şekilleri rapor edilmiştir. Her yıl dünyada 100-400 milyon insanın Dengue virüsü ile infekte olduğu DSÖ tarafından bildiriliyor. Ateş ve soğuk algınlığı belirtileriyle kendini gösterir ancak iyi bakım, profesyonelce erken tanı ve tedaviyle ölüm oranını yüzde 1’in altında tutmak mümkün olur” diye konuştu.
Sıtmanın (Malarya) sivrisinek yoluyla bulaşan öldürücü bir diğer hastalık olduğunu belirten Sezgin, “Dünya Sağlık Örgütü 2018’te 91 ülkede 228 milyon sıtma hastası olduğunu bildirdi. En çok Afrika’da görülen bu hastalığın üçte ikisi beş yaş altı çocuklarda görüldü. Bir diğer virüs enfeksiyonu; 2015 Zika virüs salgınında 84 ülkede hastalık olguları rapor edildi” dedi.
KORUNMAK İÇİN ÖNERİLER
Sivrisinekle mücadelenin önemine dikkat çeken Sezgin, sivrisineklerden korunmak için önerilerini şöyle sıraladı: "Durağan suyu kurutun, Sivrisinek bir çay kaşığı durgun suda bile yaşayabilir. Hava akımını sağlayın, sivrisinek güçlü uçamaz. Günün belli saatlerinde dikkatli olun, sivrisinek akşam karanlığını sever. Dışarıda böcek uzaklaştırıcı kıyafet giyiniz. Sinek kovucu sıvılar kullanabilirsiniz."